Trong những năm qua, lớp người có uy tín (NCUT) trong đồng bào dân tộc thiểu số (DTTS) trên địa bàn thành phố Cam Ranh đã góp phần tích cực vào việc xây dựng, củng cố, phát huy khối đại đoàn kết toàn dân và phát triển kinh tế - xã hội nơi mình sinh sống. Họ có khác nhau về độ tuổi, điều kiện kinh tế và tham gia hoặc không tham gia công tác xã hội, nhưng những việc làm thầm lặng của họ được cộng đồng quý mến, Nhà nước công nhận.

Là người được sinh ra, lớn lên và trưởng thành tại thôn Sông Cạn Tây, xã Cam Thịnh Tây, nhờ việc am hiểu tình hình hình địa phương; phong tục, tập quán của đồng bào mình, ngoài việc tuyên truyền, vận động người dân chấp hành tốt chủ trương, chính sách của Đảng, pháp luật của Nhà nước, ông Mang Nhia, sinh năm 1970 còn vận động bà con thực hiện nếp sống văn minh gia đình văn hóa. Nhờ vậy, ông vừa được có tên trong danh sách NCUT trong đồng bào DTTS thành phố Cam Ranh.

Ông Mang Nhia (bìa trái) trong một lần đến tuyên truyền cho người dân tại nhà

Ông Nhia chia sẻ: “Là người uy tín, bản thân tôi vận động gia đình, dòng họ; vận động các hộ gia đình thực hành tốt pháp luật. Vận động đồng bào dân tộc Cam Thịnh Tây thờ cúng ông bà, làm đám bỏ lễ tuần mả, đánh mã la theo phong tục. Tuyên truyền con, cháu hát xê ri theo truyền thống ông bà của mình hồi xưa. Bà con trong làng xóm bệnh hoạn hoặc là đau ốm đi bệnh viện khám, chữa bệnh. Tuyên truyền dân không đổ rác bừa bãi ô nhiễm môi trường trong địa bàn thôn, làng xóm. Vận động con cháu không quậy phá, không để kẻ xấu gây rối an ninh trật trong địa phương”. Với uy tín của mình, vào tháng 4/2023 ông Mang Nhia được Nhân dân thôn Sông Cạn Tây bầu giữ chức trưởng thôn, nhiệm kỳ 2019 - 2024.

Còn với ông Cao Điệp Phới, công dân thôn Giải Phóng, xã Cam Phước Đông cũng từ thuở bé, lớn lên tại địa phương và tham gia công tác ở hai cấp xã và thành phố cho đến lúc về hưu. Ông đang ở tuổi 62 nhưng hiện giờ vẫn chưa ngơi nghỉ, mà đảm trách chức danh Bí thư Chi bộ thôn Giải Phóng đã hơn một năm qua và hiện là NCUT trong đồng bào DTTS của thôn Giải Phóng.

Ông Phới cho biết về một phần công việc của mình: “Trong thời gian qua, thực hiện nhiệm vụ lãnh đạo thôn Giải Phóng; bên cạnh đó, trách nhiệm của người uy tín trong cộng đồng Raglai, tôi tích cực tuyên truyền, vận động bà con Nhân dân việc liên quan đến đời sống, văn hóa, phong tục, tập quán của đồng bào; nhằm góp phần thực hiện Mục tiêu phát triển kinh tế - xã hội vùng đồng bào DTTS và miền núi; cũng như Chương trình, Mục tiêu xây dựng nông thôn mới, đô thị văn minh của xã. Ngoài luật pháp, bản thân tôi vận dụng tuyên truyền, vận động bà con bằng những ‘luật tục’ về hôn nhân gia đình, về tảo hôn và hôn nhân cận huyết thống. Chúng tôi cũng vận dụng ‘luật tục’ để hòa giải các mâu thuẫn trong cộng đồng hợp tình, hợp lý. Vận động bà con Nhân dân có tình đoàn kết càng ngày càng bền chặt, xây dựng cộng đồng ngày càng ấm no, hạnh phúc”.

Thành phố Cam Ranh có 15 xã, phường và có 10 thành phần DTTS, chủ yếu là đồng bào dân tộc Raglai với 2.460 hộ, 10.398 khẩu, sinh sống tập trung thành cộng đồng tại xã Cam Thịnh Tây; thôn Giải phóng, xã Cam Phước Đông; thôn Quảng Phúc, xã Cam Thành Nam và tổ dân phố Phúc Sơn, phường Cam Phúc Nam. Vừa qua, Chủ tịch UBND tỉnh Khánh Hòa phê duyệt danh sách NCUT trong đồng bào DTTS thuộc thành phố Cam Ranh là 6 người (xã Cam Thịnh Tây 4 người, xã Cam Phước Đông và phường Cam Phúc Nam mỗi địa phương 1 người).

Người có uy tín thường là những người am hiểu tình hình địa phương và phong tục tập quán của dân tộc mình, trước tiên họ phải là những người thật sự gương mẫu về mọi mặt, thực hiện tiên phong, đi đầu trong các công việc chung của thôn, làng.

Trưởng thành từ công tác quân sự và phong trào quần chúng của xã qua 20 năm; trước đó ông Mang Nhiêm, sinh năm 1973, trú thôn Sông Cạn Đông, xã Cam Thịnh Tây đều luôn đi cơ sở, nắm bắt tâm tư, nguyện vọng của bà con Nhân dân. Từ năm 2018, ông làm Bí thư chi bộ thôn và mới đây được phê duyệt là NCUT trong đồng bào DTTS của thôn Sông Cạn Đông, trách nhiệm ở ông như được thêm lên, để ông có cơ hội tiếp tục làm tốt công tác phục vụ bà con địa phương.

Ông Mang Nhiêm (bìa phải) cùng người dân trong thôn trao đổi về việc thâm canh cây trồng

Ông Mang Nhiêm chia sẻ: “Vai trò là NCUT trên địa bàn thôn Sông Cạn Đông, thì tôi làm tốt công tác truyên truyền, vận động Nhân dân trong thôn hiểu được về pháp luật; về công tác phát triển kinh tế - xã hội và quốc phòng - an ninh trên địa bàn thôn. Thường xuyên vận động hộ theo ông bà và một số hộ theo đạo luôn luôn đoàn kết. Vận động các hộ dân thay đổi giống, cây trồng, vật nuôi; vay vốn Ngân hàng Chính sách xã hội để phát triển, xóa đói, giảm nghèo có cuộc sống ấm no và hạnh phúc. Làm tốt công tác tuyên truyền, vận động thanh niên sẵn sàng nhập ngũ; các em học sinh ra lớp đầy đủ; bà con tham gia tốt công tác vệ sinh môi trường trên địa bàn”.

Người đồng bào Raglai thôn Sông Cạn Đông, xã Cam Thịnh Tây còn giữ phong tục cúng cầu mưa thuận, gió hòa, mùa màng bội thu

Có thể nói rằng, NCUT họ luôn có ý thức nhắc nhở các thế hệ trong cộng đồng phải biết “giữ lửa” phong tục, tập quán tốt đẹp của dân tộc mình; đồng thời bài trừ hoặc ít nhất là “nói không” với những hủ tục lạc hậu, mê tín dị đoan. Không theo tà đạo, không nghe theo kẻ lạ, người xấu tuyền truyền, xúi giục làm việc sai trái, phạm pháp. Trái lại, ra sức góp phần vào việc giữ gìn bản sắc dân tộc và đoàn kết xây dựng đời sống văn hóa ở khu dân cư.

Tuy những việc làm của ông Nhia, ông Phới và ông Nhiêm chưa là to lớn, nhưng tin rằng vai trò của họ hiện nay cùng lớp lớp NCUT trước đây, đã và sẽ góp phần xứng đáng cùng hệ thống chính trị địa phương tiếp tục giữ gìn, xây dựng khối đại đoàn kết toàn dân tộc trên địa bàn nơi cư trú ngày càng vững chắc.

Hồng Dương