Trong 5 năm qua Mặt trận và các tổ chức chính trị xã hội tham gia thực hiện tốt Quy chế dân chủ (QCDC) ở cơ sở. Đặc biệt là tập trung công tác giám sát, phản biện xã hội, góp ý xây dựng Đảng, xây dựng chính quyền, đặc lợi ích của nhân dân lên hàng đầu.
Nội dung quan trọng góp phần thực hiện tốt QCDC ở cơ sở đó là triển khai công tác giám sát, phản biện xã hội, tham gia góp ý xây dựng Đảng, xây dựng chính quyền theo Quyết định số 217-QĐ/TW, 218-QĐ/TW của Bộ Chính trị. Hàng năm, Mặt trận Tổ quốc và các đoàn thể chính trị - xã hội thống nhất nội dung, xây dựng kế hoạch giám sát, phản biện báo cáo Đảng ủy phê duyệt kế hoạch thực hiện. Kết quả đạt được trong 5 năm qua (2017 - 2021), Ban Thường trực Uỷ ban MTTQ Việt Nam xã đã tổ chức giám sát 11 cuộc trên các lĩnh vực có ảnh hưởng đến các tầng lớp nhân dân; đến việc phát triển kinh tế - xã hội địa phương; đến quyền và lợi ích hợp pháp, chính đáng của người dân như: Cấp Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất lần 1, Quy trình xét hộ nghèo, Công tác khám chữa bệnh, công tác quản lý bếp ăn tại Trường Tiểu học, giám sát hoạt động công tác bầu cử đại biểu Quốc hội và đại biểu HĐND các cấp nhiệm kỳ 2016 - 2021; giám sát thực hiện Nghị quyết của HĐND xã, giám sát việc tiếp công dân và tiếp nhận đơn thư khiếu nại, tố cáo của công dân đối với UBND xã, giám sát trả lời các ý kiến, kiến nghị của cử tri ... Giám sát theo Quy định số 124-QĐ/TW ngày 2/2/2018 của Ban Bí thư về giám sát Mặt trận Tổ quốc Việt Nam, các tổ chức chính trị - xã hội và nhân dân đối với việc tu dưỡng, rèn luyện đạo đức, lối sống của người đứng đầu, cán bộ chủ chốt và cán bộ, đảng viên tổ chức giám sát được 02 cuộc. Thực hiện Hướng dẫn số 29 ngày 27/11/2020 của Ban Thường trực Ủy ban MTTQ Việt Nam tỉnh Khánh Hòa về giám sát cán bộ, đảng viên và công tác cán bộ đã giám sát 01 cán bộ, đảng viên; giám sát thực hiện chương trình mục tiêu Quốc gia về xây dựng nông thôn mới.
Sau giám sát, Ban Thường trực Uỷ ban MTTQ, các đoàn thể chính trị - xã hội đã có những kiến nghị, đề xuất để cá nhân, tổ chức thực hiện các chủ trương, chính sách, pháp luật đúng quy định và phù hợp với tình hình thực tế của đị phương; bảo đảm quyền, lợi ích hợp pháp, chính đáng của nhân dân; đồng thời góp phần nâng cao năng lực lãnh đạo, sức chiến đấu của tổ chức Đảng, hiệu lực, hiệu quả quản lý của Nhà nước.
Bên cạnh thực hiện các hoạt động giám sát, Ủy ban MTTQ phối hợp với các đoàn thể chính trị - xã hội tổ chức được 02 hội nghị phản biện xã hội và 14 hội nghị lấy ý kiến tham gia góp ý phản biện dự thảo các văn bản do UBND xã ban hành, nhất là những vấn đề có liên quan đến phát triển KT-XH của địa phương.
Ban Thường trực Ủy ban Mặt trận TQVN xã thường xuyên hướng dẫn các Ban công tác Mặt trận thôn vận động nhân dân trong xã tham gia góp ý xây dựng Đảng, xây dựng chính quyền thông qua nhiều hình thức phù hợp như: đóng góp ý kiến, kiến nghị tại các buổi tiếp công dân, tiếp xúc cử tri, qua thùng thư góp ý; tham gia góp ý kiến cho các chủ trương, chính sách phù hợp với yêu cầu phát triển kinh tế - xã hội của xã. Trong những năm qua, MTTQ Việt Nam xã đã tham gia và tổng hợp 165 ý kiến, kiến nghị của cử tri trên các lĩnh vực qua các buổi tiếp xúc cử tri và các buổi họp dân, hoặc giao ban hàng tháng.
Trong 5 năm qua, Ban Thường trực Ủy ban MTTQ Việt Nam xã đã phối hợp với các đoàn đại biểu HĐND tỉnh, huyện tổ chức 12 hội nghị xúc cử tri với khoảng 720 cử tri tham dự và phát biểu ý kiến. Mặt trận cùng các tổ chức thành viên, các tầng lớp nhân dân tích cực tham gia đóng góp xây dựng các quy ước, nếp sống văn minh, giữ gìn an ninh trật tự, bài trừ các hủ tục lạc hậu, mê tin dị đoan, tệ nạn xã hội; thành lập Ban giám sát các công trình do nhân dân đóng góp. Những nội dung liên quan trực tiếp đến đời sống của nhân dân đều được đưa ra lấy ý kiến đóng góp của nhân dân và tổ chức thực hiện theo ý kiến đa số, có sự giám sát của nhân dân. Trong đó, thảo luận về việc đóng góp xây dựng nông thôn mới... Vì vậy, nhiều hộ dân tự nguyện đóng góp để xây dựng khu dân cư, xây dựng đường làng ngõ xóm sáng, xanh, sạch đẹp.
Xây dựng và thực hiện QCDC ở cơ sở cũng đã góp phần tạo điều kiện để các tổ chức trong hệ thống chính trị hoạt động có hiệu quả, khắc phục tình trạng “hành chính hóa”, tinh thần trách nhiệm của đội ngũ cán bộ, đảng viên ở cơ sở được nâng lên theo hướng “trọng dân, gần dân, hiểu dân, học dân và có trách nhiệm với dân”. Tuy vậy, quá trình xây dựng và tổ chức thực hiện QCDC ở cơ sở trên địa bàn tỉnh thời gian qua vẫn còn một số hạn chế như: công tác tập huấn, tuyên truyền, phổ biến chủ trương của Đảng, pháp luật của Nhà nước về thực hiện QCDC chưa được thường xuyên; Hoạt động của Ban thanh tra nhân dân, Ban Giám sát đầu tư của cộng đồng chưa phát huy hết chức năng, quyền hạn của mình.
Trong thời gian tới để tiếp tục thực hiện quy chế dân chủ ở cơ sở, Mặt trận Tổ quốc và các đoàn thể chính trị - xã hội cần phát huy hơn nữa vai trò, chức năng, nhiệm vụ của mình trong thực hiện giám sát và phản biện xã hội, đẩy mạnh công tác thông tin, tuyên truyền, nâng cao nhận thức của các tầng lớp nhân dân trong thực hiện Quy chế dân chủ ở cơ sở, để người dân thấy rõ quyền lợi của mình, tự giác thực hiện đúng trách nhiệm, nghĩa vụ và quyền công dân; nâng cao chất lượng hoạt động của Ban Thanh tra nhân dân, Ban Giám sát đầu tư của cộng đồng.
Tuyết Nga